اروپا و پیدایش کامپیوتر یا همون رایانه

پروفسور ناصر کنعانى استاد فیزیک و صنایع مکانیکى و الکترونیکى در دانشگاه برلن، هفته گذشته در شهر دوسلدرف سخنرانى جالب و جذابى ایراد کرد. عنوان این سخنرانى “تاریخ هزار ساله کامپیوتر” بود. تعجبى نیست اگر از این عنوان تعجب کنیم و بگوییم اما چرا و چگونه هزار ساله؟

کسانى که با ساختار درونى کامپیوتر آشنایى دقیقى دارند، میدانند که این دستگاه که امروزه روز از امور حیاتى زندگى مدرن ما است،تنها بر پایه اعداد و ارقام کار میکند. به عبارت دیگر اساس همه کارهایى که توسط کامپیوترها انجام میشود جمع و تفریق اعداد و حالات الکترونیکى است، که از نتیجه این اعمال ریاضى حاصل میشود. پس قابلیت جمع و تفریق به شکل امروزى، نخستین اصل کارآیى کامپیوترها است.

در سده سوم هجرى که با سده نهم میلادى برابر است، ریاضى دان مشهور ایرانى موسى بن عبد الله خوارزمى سیستم اعشارى، که امروزه پایه اعمال ریاضى ما است را تکمیل و به جامعه باسواد آن روز پیشنهاد کرد. چون در اینجا گفتار ما به تاریخ اروپا مربوط میشود، کار خوارزمى را در این سرزمین پى میگیریم. تا صدها سال پس از پیشنهاد خوارزمى در اروپا، هنوز همه عملیات محاسبه اى و ریاضى با اعداد رومى صورت میگرفت،  یعنى با حروف الفبایى که هرکدام ارزش خاصى داشتند. I به جاى یک، V به جاى پنج و X به جاى ده قرار میگرفت. اما با این طرز نگارش هیچ عمل ریاضى پیچیده اى به آسانى انجامپذیر نبود، چه رسد به این که بخواهند عمل مذکور را توسط دستگاهى انجام دهند. پس پایه همه تحولات بعدى کامپیوترى تغییر طرز انجام و نگارش اعمال ریاضى از رومى به سیستم پیشنهادى خوارزمى یعنى اعشارى بود. بازمانده این تغییرات یکى دستور العملهاى برنامه هاى کامپیوترى به نام آلگوریتم است، که چیزى جز تغییر شکل نام الخوارزمى نیست و چند کلمه دیگر مثل صفر که براى نمونه در آلمانى به Ziffer رقم و یا Chiffre به معنى رمز تبدیل شده است.

ادامه مطلب ....